Τρίτη 29 Μαρτίου 2016

Bilxelm Raix: H analysh tou xarakthra 3

(synexeia apo to prohgoumeno peristatiko:)

Επιθετικότητα -> αισθήματα ενοχής, τα οποία εκφράζονταν σε όνειρα παθητικής-θηλυκής φύσης

Υπόθεση του αναλυτή: κάποτε ο ασθενής ήταν ολότελα διαφορετικός, ακριβώς αντίθετος από σήμερα. Πιθανότατα, η τωρινή του θηλυπρέπεια ήταν κίνηση απομάκρυνσης απ' το δρόμο του επιθετικού ανδρισμού.

Κεντρική συγκρουσιακή κατάσταση -> δισταγμός αναφοράς.

Ο φθόνος και το μίσος προς τον αναλυτή ήταν απωθημένα στο ασυνείδητο λόγω φόβου (-> όχι συνειδητά). Με καρποφόρο και αντιμπλοκαριστικό τρόπο δρα μια παρακίνηση να μιλήσει ελεύθερα, άφοβα για τον αναλυτή, τι εντύπωση του έκανε στην πρώτη συνάντηση.
Του είχε φανεί τραχύς, αρρενωπός, απότομος, σαν άντρας που θα ήταν ολότελα ανελέητος απέναντι στις γυναίκες στα σεξουαλικά ζητήματα ~> του θύμιζε τον αδερφό του, τον οποίο θυμήθηκε ότι καταδίκαζε γιατί κυνηγούσε όλα τα κορίτσια, τα γοήτευε και το έδειχνε (=φθόνος σεξουαλικής ικανότητας του αδερφού, η βάση του αισθήματος κατωτερότητας).
Μετά την εξήγηση αυτή, το κεντρικό στοιχείο της χαρακτηραντίστασης αναδύθηκε αυθόρμητα.

Σε μια ανάλυση που διεξάγεται σωστά και με συνέπεια, αυτό θα συμβεί πάντοτε, χωρίς να' ναι υποχρεωμένος ο αναλυτής να πιέζει την κατάσταση ή να καταφεύγει σε προβλέψεις.

<<Δεν μπορούσε να κάνει τίποτε>>: φραστική έκφραση των αισθημάτων σεξουαλικής ανικανότητάς του.

Εξήγηση κι αυτού -> είπε ότι ποτέ δεν πίστεψε κανέναν άντρα, τίποτα, λόγω των αμέτρητων απογοητεύσεων "φοβόταν την ανάλυση γιατί μπορεί να του στερούσε τα ιδανικά του"(=σε όρους του ασυνειδήτου του: θα γινόταν γυναίκα)

have you the nerve to face the
Ο αναλυτής γίνεται επικίνδυνος επειδή, επιβάλλοντας το βαρετό βασικό κανόνα, προκάλεσε τις παρορμήσεις του id και διατάραξε τη νευρωσική ισορροπία.






Κατά την άμυνά του, το εγώ χρησιμοποιεί πολύ παλιές μορφές αμυντικών στάσεων. Σε ώρα ανάγκης καλεί σε βοήθεια για την άμυνά του ενορμήσεις μίσους από το id, ακόμα κι όταν αποκρούσει μια παρόρμηση αγάπης.

Άλλος ασθενής: (κατάλυση του μηχανισμού ναρκισσιστικής άμυνας)

Χτύπησε το μπράτσο του αναλυτή: άτυπη ομοφυλοφιλική μεταβίβαση(~αλληλεπίδραση), που εκφραζόταν σαδιστικά.

Το χαμόγελό του (άμυνα στην ανάλυση)(άμυνα ενάντια στην αναζοπύρωση των παλιών συγκρούσεων: φόβος εγκατάλειψης από την μητέρα) γινόταν εντονότερο όταν απέφευγα την επιθετικότητά του.

Ειρωνεία: προσπάθεια υποτίμησης του μηνύματος που του έστελνε το ασυνείδητό του με το όνειρο.

Ερμηνεία στον ασθενή-> προβλητική ανάμνηση από την παιδική ηλικία (screen memory)

Προσοχή στην επανειλλημένη προσπάθεια εξάλειψης της αντίστασης απ' τη θέση του id, αντί μέσα από την ανάλυση της άμυνας του εγώ.

Ο ασθενής δε θέλει ν' ακούσει ότι μιλά με μεγαλοστομία/τεχνικούς όρους για να συγκαλύψει το αίσθημα κατωτερότητας, ούτε ότι μιλά μπερδεμένα γιατί θέλει να φαίνεται ιδιαίτερα έξυπνος, ενώ η ουσία είναι ότι δεν μπορεί να διατυπώσει με απλό τρόπο τις σκέψεις του.

Πρέπει να αποδεσμεύσουμε τα συναισθήματα απ' τις αντιδραστικές τους προσδέσεις και συγκαλύψεις.



Για τις άριστες συνθήκες αναλυτικής αναγωγής στην παιδική κατάσταση από την ωρινή κατάσταση:

Η αντίσταση πρέπει να φτάσει στην πλήρη ωρίμανσή της προτού κοπεί.
Αυτό που έχει υποστεί χρόνια αδρανοποίηση πρέπει να ξαναβρεί μια νέα ζωντανή πραγματικότητα στην τωρινή μεταβιβασιακή κατάσταση. Όπως τις χρόνιες φλεγμονές πρέπει πρώτα να τις κάνουμε οξείες με έναν ερεθισμό (εκτός αν είμαστε σε καλό δρόμο).
Η ανάπτυξη της αντίστασης συμβαίνει και επειδή τα περιεχόμενα του ασυνειδήτου γίνονται κατανοητά μόνο με τον καιρό.

Χαρακτηρανάλυση στην περίπτωση αφθονίας ροής υλικού
Πλημμύρα υλικού το οποίο αποκαλύπτεται αποτελεί αντίσταση.

3. ΜΙΑ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΠΑΘΗΤΙΚΟΥ-ΘΗΛΥΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ
α. Αναμνηστικό
β. Η ανάπτυξη κι η ανάλυση της χαρακτηραντίστασης

Δευτέρα 28 Μαρτίου 2016

Bilxelm Raix: H analysh tou xarakthra 2

Κεφάλαιο ΙΙΙ: Για την τεχνική της Ερμηνείας και της Ανάλυσης των Αντιστάσεων

1. Ορισμένα τυπικά σφάλματα στην τεχνική της ερμηνείας και οι συνέπειές τους.

Οι παθογόνες αναμνήσεις πρέπει:
* Να γίνουν συνειδητές, να τις θυμηθούμε συναισθηματικά ->
* Να εγκαταλειφθούν από τον ασθενή
* Να εκμηδενιστεί η ψυχική τους αξία

Με την οργονοθεραπεία, οι παθογόνες συγκινήσεις αναδύονται αυθόρμητα και άκοπα, μόλις οι σωματικές συγκινήσεις διασπάσουν τη μυϊκή θωράκιση.

Κάθε ασθενής έχει την τάση να παραμένει άρρωστος.

<<Ποιος ο λόγος;>>: όταν ο ασθενής αναφέρει αυτή τη φράση για τη θεραπεία, αναβιώνει την κατωτερότητα (<-> ανικανότητα) με μια απαθή και αδιάφορη στάση.

SOS Οι επιπλήξεις ότι δεν θέλει να θεραπευτεί πρέπει να αντικατασταθούν από τον αυτοέλεγχο του ψυχαναλυτή.
ksifaskia
Μια στασιμότητα της ανάλυσης, η οποία παραμένει ασαφής, είναι σφάλμα του ψυχαναλυτή.





SOS 2 Ορισμένες φορές το υλικό που αναδύεται πολύ γρήγορα από το ασυνείδητο πρέπει να κατασταλεί μεχρι τη στιγμή που το εγώ θα είναι αρκετά ισχυρό ώστε να το αφομοιώσει.

ne 8a sas ta dosume
Προσοχή μπορεί ο ασθενής να σας κοροϊδεύει (με το ζόρι να συγκρατεί τα γέλια του) επαναλαμβάνοντας ψυχολογικές θεωρίες που του διδάξατε, χωρίς να τις πιστεύει. Δεν το θεωρεί απαραίτητο να το πει, πιθανώς να είναι και επιπόλαιος.


Δεν έχει τόσο σημασία στους νευρωτικούς η ικανότητα για στύση, αλλά η ικανότητα για επαρκή σεξουαλική ικανοποίηση.
Η πίεση της υπερσυμπιεσμένης λίμπιντο αποσυμφορείται μερικά με την εντατική ανάλυση, αλλά συνήθως απαιτείται γενετήσια ικανοποίηση.

Ψυχαναγκαστική επεναληπτικότητα: repetition compulsion

Δυστυχώς, πάρα πολύ συχνά προκύπτει αυθόρμητα μια υπνωτική σχέση με τον ασθενή, που πρέπει ν' αποκαλύπτεται και να εξαλείφεται σαν αντίσταση.



Απαιτείται καθησύχαση του ασθενή και να του ξεκαθαρίσουμε ότι θα θεραπευτεί μόνο αν κινητοποιήσει τη μέγιστη δυνατή ποσότητα επιθετικότητας και άγχους.
Οι αντιστάσεις αυξάνονται καθώς προσεγγίζουμε την παθογόνα κατάσταση.

Εξαιρετική ευπείθεια του ασθενή: επικίνδυνη παθητική αντίσταση

Δε θα πρέπει να ερμηνευτούν οι αντιστάσεις πριν αναπτυχθούν ολοκληρωτικά και πριν ο αναλυτής τις έχει ουσιαστικά κατανοήσει (εβδομάδες).
Μετά θα πρέπει να εξηγηθούν στον ασθενή, ποιος ο μηχανισμός τους και ενάντια σε τι κατευθύνονται.


Οι αντιστάσεις έχουν καταγωγή (ιστορική σημασία) και τωρινή αντιστοιχία. Μαντεύοντας την τωρινή αντιστοιχία (που βλέπουμε), με επεξεργασία και ερμηνείες της σχετικά με την αντίσταση, μπορούμε να φέρουμε το συναφές παιδικό υλικό στην επιφάνεια.




Ευγένεια, κοινωνικές συμβάσεις: μέσο προστασίας του νευρωτικού.

ΚΑΤΙ ΠΑΕΙ ΛΑΘΟΣ ΟΤΑΝ
* οι αναλυόμενοι είναι πολύ πειθήνιοι, ενοχλητικά φιλικοί, απόλυτα εύπιστοι, <<καλοί>> (συνήθως οι παθητικοί-θηλυκοί(-> ενδεχομένως μίσος για τον πατέρα) χαρακτήρες ή οι υστερικές γυναίκες που έχουν τάσεις νυμφομανίας)
* οι πάντα αυστηρά συμβατικοί και σωστοί (ψυχαναγκαστικοί, που έχουν μετατρέψει το μίσος τους σε <<ευγένεια με όλα τα μέσα>>)
* συναισθηματικά παραλυμένοι - υπερβολική αλλά μπλοκαρισμένη επιθετικότητα (ψυχαναγκαστικοί κυρίως). Και οι υστερικοί παρουσιάζουν μια επιφανειακή συναισθηματική παράλυση.
* αποπροσωποποιημένοι: πλαστότητα συναισθηματικού κόσμου & αυτοί που συνειδητά και ψυχαναγκαστικά <<παίζουν θέατρο>> [-> συνήθως ανήκουν στις ναρκισσιστικές νευρώσεις: <<κρυφό χαιρέκακο γέλιο>>].

dyskolakia analyshs





Κεφάλαιο ΙV: Για την τεχνική της ανάλυσης του χαρακτήρα.

1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Εμφανίζεται μια δυσκολία στην ανάλυση, η οποία αφορά τη διάταξη των διαδοχικών αντιστάσεων.

2. ΧΑΡΑΚΤΗΡΟΘΩΡΑΚΙΣΗ ΚΑΙ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΝΤΙΣΤΑΣΗ
Πρέπει να αντικατασταθούν οι οδηγίες και υποδείξεις με αναλυτικές ερμηνείες.

Χαρακτήρες:
ψυχαναγκαστικός
υστερικός
παρορμητικός
γενετήσιος
ναρκισσιστικός
νευρασθενικός

Το όριο που χαράζει ο ασθενής ανάμεσα στην υγεία και το ξέσπασμα της αρρώστειας, πάντοτε σβήνει κατά την ανάλυση.

Νευρώσεις: α) συμπτωματικές(=με συμπτώματα) β) χαρακτηρονευρώσεις (χωρίς συμπτώματα. Η νεύρωση εδώ έχει ενσωματωθεί στο χαρακτήρα και παρουσιάζεται ως χαρακτηριστικό προσωπικότητας)

den ine idea mou
hint: ena apo to a se mia genikeumenh katastash b 8a borouse na leitourgei ws ksekarfwma (?)

Χρόνιες: από την παιδική ηλικία vs οξείες: εμφανίστηκαν αργότερα.




<<Τίποτα δε μπαίνει μέσα μου>> (σσ για τη θεραπεία)= επιθυμία του ασθενή για πρωκτικό

Αντίσταση: δεν αφήνει τη θεραπεία να φτάσει στο id.

<<Η ανάλυση δε μου κάνει τίποτα>> = <<είναι άχρηστη>>: φθόνος και μίσος του ασθενή λόγω αισθήματος κατωτερότητας προς τον ψυχαναλυτή. Τα παράπονα για την αποτελεσματικότητα της θεραπείας αποτελούν θρίαμβο ενάντια στον ψυχαναλυτή, και επιτίμησή του από τον ασθενή.
Επιτυχία σημειώνουμε σε αυτή την περίπτωση όταν εξηγούμε στον ασθενή τα παρακάτω για τον εαυτό του:
"πάντα προσπαθούσε να υποτιμήσει αυτούς απέναντι στους οποίους ένιωθε κατώτερος"
"πάντα έκανε το ακριβώς αντίθετο απ' αυτό που του ζητούσε κάποιος ανώτερος."




Λόγω αισθήματος κατωτερότητας, ένιωθε ότι έπαιζε θηλυκό ρόλο σε σχέση με τον ψυχαναλυτή (προσβολή για την ανδρική του περηφάνεια)

Η αμυντική του συμπεριφορά δεν ήταν παρά η έκφραση μιας πάλης ενάντια στην παράδοση στην ανάλυση, η οποία, για το ασυνείδητό του συνδεόταν εμφανώς με την ιδέα της παράδοσης στον αναλυτή με θηλυκό τρόπο.


Είχε επιθυμήσει ο αναλυτής να είναι πιο αυστηρός. Στο βάθος του πείσματός του βρισκόταν η πρόθεση να σπρώξει εμένα και τα πρωτότυπά μου, τους δασκάλους, σε στραβό δρόμο.

Πέμπτη 24 Μαρτίου 2016

Carl Jung: O An8rwpos kai ta Symvola tou 4


Ντάρμα (βουδιστικός νόμος): ο "οχταπλός δρόμος" ελευθερώνει τον άνθρωπο από την αυταπάτη του Εγώ του κι απ' τον τροχό των αναγεννήσεων.
Οι ορθολογιστές δεν κάθονται να λύσουν μόνοι τους τα προβλήματα αυτά, για τα οποία δηλώνουν πως θα λύνονταν αν οι άνθρωποι χρησιμοποιούσαν τη λογική τους, και καλό θα ήταν να το έκαναν.
Ο χριστιανός, ανάμεσα στον εαυτό του και το ασυνείδητό του, παρεμβάλλει την Εκκλησία και τη Βίβλο του.
Η καθολική Εκκλησία αναγνωρίζει τα somnia o deo missa (τα όνειρα τα σταλμένα απ' το θεό). Vox dei: φωνή του Θεού.

Το μεγαλύτερο όργανο του ανθρώπου είναι η ψυχή του.
Πριν από τον Φρόιντ, η ύπαρξή της ήταν άγνωστη, ή παραμελημένη. Από κει κι έπειτα, κατάντησε δοχείο ηθικών απορριμάτων(άδικη, στενοκέφαλη άποψη). Είναι, όπως η ίδια η Φύση, τουλάχιστον ουδέτερο φυσικό φαινόμενο. Περιέχει το βάθος και την επιφάνεια, την ομορφιά και την ασχήμια.


2. ΟΙ ΑΡΧΕΓΟΝΟΙ ΜΥΘΟΙ ΚΑΙ Ο ΣΥΓΧΡΟΝΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ -Γιόζεφ Λ. Χέντερσον

Τα αιώνια σύμβολα
Η ανάσταση του Χριστού είναι μοναδικό γεγονός, γιατί μετά ανεβαίνει στους ουρανούς (επίσης, η Δευτέρα Παρουσία). Ίσως γι' αυτό οι πρώτοι χριστιανοί ένιωθαν την ανάγκη για επιπρόσθετα στοιχεία γονιμότητας ~> διαρκώς επαναλαμβανόμενη υπόσχεση αναγέννησης (αυγό, λαγουδάκι).

Οι ήρωες και οι δημιουργοί τους
Ήρωας: σκοτεινή και θαυμαστή η γέννησή του, δύναμη που εκδηλώνεται νωρίς, γρήγορη άνοδος σε πρωτεία/εξουσία, ραθυμία μπροστά στον πειρασμό της οίησης (ύβρις), πρόωρη παρακμή, ύστερα από προδοσία ή "ηρωϊκή" θυσία -> θάνατος.
Η πρώτη αδυναμία του αντισταθμίζεται από αρωγές δυνάμεις/προστάτες θεϊκούς, που συμβολίζουν την ψυχή (πλατύτερη, πλουσιότερη ουσία της), που εξασφαλίζει τη δύναμη που λείπει απ' το Εγώ. Συνεπώς:
Ηρωϊκός μύθος -> ανάπτυξη αυτοσυνείδησης στο άτομο, δυνάμεων και αδυναμιών με τρόπο που να αντιμετωπίζει τις δυσκολίες της ζωής.
Μόλις θριαμβεύσει το άτομο στην αρχική δοκιμασία και μπει στην ώριμη φάση της ζωής του, ο μύθος του ήρωα ατονεί, χάνει το ενδιαφέρον του. (=συμβολικός θάνατος του ήρωα)

Ο Ηρωϊκός Κύκλος των Βιννεμπάγκος (Ινδιάνοι)
Εξέλιξη ηρωϊκού μύθου 4 κύκλων:
i). Trickster ~ απατεώνας
ii). Hare ~ λαγωνικό
iii). Red Horn ~ Κόκκινο κέρατο: αμφίβολου χαρακτήρα.
iv). Twins ~ δίδυμοι: γιοι του Ήλιου, άνθρωποι που αποτελούν το ένα και το αυτό πρόσωπο. Ενωμένοι στην κοιλιά, αποχωρίστηκαν κατά τη γέννηση. Αναπόσπαστο μέρος ο ένας του άλλου κι είναι αναγκαίο, όσο κι αν είναι αφάνταστα δύσκολο, να συνενωθούν και πάλι.
Αντιπροσωπεύουν τις δύο πλευρές της ανθρώπινης φύσης.

Flesh(σάρκα): διαλλακτικός, ήρεμος, χωρίς πρωτοβουλία
Stump(κορμός): δυναμικός, πάντα έτοιμος για επανάσταση.

ιδεαλιστική θυσία, κατά το τέλος της εφηβικής ηλικίας. π.χ αντιμετώπιση τανκς με υποτυπώδη όπλα, όπως σκέτες πέτρες.


Μαυροντυμένος = σκιά: απόκρυφες, απωθημένες, φρικιαστικές (ή δυσοίωνες) πλευρές της προσωπικότητας. Όπως το συνειδητό Εγώ έχει επιζήμιες τάσεις, αυτή έχει φυσιολογικά ένστικτα και δημιουργικές παρορμήσεις. Είναι αξεδιάλυτα δεμένα τα Εγώ-σκιά, όπως τα αίσθημα-σκέψη, αν και ξέχωρα. Ωστόσο, συγκρούεται με τη σκιά σε "πάλη για τη λύτρωση" (με κακό, δράκους, φίδια, θηρία)*, ώστε να φτάσει στη συνείδηση. Κατορθώνει να υπερνικήσει την αδράνεια του ασυνειδήτου, και απελευθερώνει από την αναδρομική επιθυμία να επιστρέψουμε στην κατάσταση μιας μακάριας παιδικής ηλικίας, σ' ένα κόσμο που να εξουσιάζεται απ' τη μητέρα του (=Παναγία, κάποιος που σκύβει πάνω από εμάς). Ωρίμανση. Μπορεί και να μη νικήσει π.χ. ο Ιωνάς που "κατεπώθη" από τη φάλαινα.
<<Στους περισσότερους ανθρώπους, η σκοτεινή πλευρά, η αρνητική της προσωπικότητας, παραμένει ασυνείδητη. Ο ήρωας, αντίθετα, οφείλει να λογαριάζει ότι η σκιά υπάρχει, και μπορεί απ' αυτήν ν' αντλήσει δύναμη. Του χρειάζεται να εναρμονιστεί με τις καταστροφικές του δυνάμεις, αν θέλει να γίνει αρκετά επίφοβος για να νικήσει το δράκο. Το Εγώ θριαμβεύει μόνο αφού εξουσιάσει πρώτα και αφομοιώσει τη σκιά>>.

Ο Φάουστ αρχίζει να εξαρτάται από μέρος δύναμης που, ενώ επιζητεί το κακό, βρίσκει το καλό. Δεν έζησε ολοκληρωτική νιότη -> ατελής, μισοφανταστικός, που χανόταν σε μια μάταιη μεταφυσική αναζήτηση, που τ' αντικείμενά της δεν πραγματώνονταν ποτέ. Απόφευγε ακόμα και ν' αντιμετωπίσει την πρόκληση της ζωής, για να νιώσει τόσο το καλό, όσο και το κακό της. Ενθύμηση σκιάς = μετάβαση (όνειρο -> θυσία)
Ιδεαλισμός νιότης -> έπαρση -> καταστροφή (βλ. Ίκαρος). Μοιραίος ο κίνδυνος, γιατί αν ένας νέος δεν προβάλει ένα σκοπό υψηλότερο από κείνον που μπορεί να φτάσει εν πλήρη ασφαλεία, δε θα' ναι ικανός να ξεπερνά τα εμπόδια που ορθώνονται ανάμεσα στην εφηβεία και την ωριμότητα.
Όνειρο: μυστήριο της ελεύθερης ανθρώπινης θυσίας
* ή θυσία: ο θάνατος που οδηγεί στην ανάσταση (επανάσταση, ανάδυση, Αναγέννηση)
Φοβάται να κατέβει από την εξέδρα (επιστροφή στην καθημερινή ζωή μετά την διαδικασία εσωτερικής μεταμόρφωσης του ονείρου) μήπως του επιτεθούν δύο αλητόπαιδα (εμφάνιση Trickster), μια γυναίκα όμως (για να ολοκληρωθεί ψυχικά) του δίνει το θάρρος να πιστέψει ότι μπορεί να κατέβει χωρίς κίνδυνο, και το κάνει (σκάλα=λογική, τη χρησιμοποιεί χάρη στη γυναίκα). Η ανάγκη των ηρωϊκών συμβόλων εκδηλώνεται όταν το συνειδητό χρειάζεται βοήθεια εξωτερική ή από το ασυνείδητο. Η δέσποινα που κινδυνεύει ήταν ο αγαπημένος μύθος του ευρωπαϊκού Μεσαίωνα (μία από τις μορφές του Anima, Γκαίτε: "το Αιώνιο Θήλυ")
Σε όλους τους πολιτισμούς, ο λαβύρινθος αντιστοιχεί σε μια απεικόνιση συνταρακτική και παραπλανητική του κόσμου της μητριαρχικής συνείδησης, στον οποίο θριαμβεύουν μόνο εκείνοι που είναι ώριμοι για μια ειδική μύηση στο μυστηριώδη κόσμο του συλλογικού ασυνειδήτου.

Mono otan apeleu8ero8ei to anima ths manastu ginetai ikanos o antras n apokatasthsei alh8ines sxeseis me tis gynaikes**.

**me thn koinwnia twn enhlikwn sto synolo ths

Ανακάλυψη αληθινής λειτουργίας του anima του -> πραγματικά δημιουργικές πράξεις. Νομαδική προσωπικότητα που δεν έχει πια να νικά σατανικά θεριά και γίγαντες. Οι βαθιές δυνάμεις μπορούν πια να προσωποποιούνται π.χ. γυναίκα. Η σκιερή πλευρά γίνεται λιγότερο απειλητική.

Αμφιβολία για τον εαυτό, κρίσεις άγχους -> επιτυχής σταυροφορία με μια σκιά. Ωρίμανση: συμφιλίωση με αυτήν. Δε νιώθει πια την ανάγκη να παλέψει μ' αυτήν, την αποδέχεται.

Τετάρτη 23 Μαρτίου 2016

Carl Jung: O An8rwpos kai ta Symvola tou 3

Το αρχέτυπο του συμβολισμού του ονείρου
Για όνειρα αγχωτικά, με μεγάλη συγκινησιακή φόρτιση, τα σχόλια του ονειρευτή κατά κανόνα δεν αρκούν.

Το αρχέτυπο δεν είναι κληρονομημένο. Είναι μια τάση του ενστίκτου έκδηλη όσο η παρόρμηση των μυρμηγκιών να οργανώνονται σε αποικίες π.χ. το θέμα "αδελφοί εχθροί", ένωση των προτύπων αρσενικό και θηλυκό: προέρχονται απ' την ομαδική και μακραίωνη σύσταση της ψυχής.
"Ένστικτο": φυσιολογικός παλμός, αντιληπτός απ' τις αισθήσεις. Εκδηλώνεται με φαντασιώσεις και συμβολικές εικόνες- τα αρχέτυπα.
Καταστροφή και αποκατάσταση, αδηφάγο τέρας, έννοια της ηθικής σχετικότητας (π.χ. άγγελοι στον άδη και δαίμονες στους ουρανους: διπλή όψη του Σατανά).
Κοσμογονικός μύθος: δημιουργία του κόσμου και του ανθρώπου.
Θάνατος και ανάσταση (Αδάμ και Χριστός).
Θέμα του ήρωα και σωτήρα, που τον είχε καταβροχθίσει ένα τέρας, και ξαναπαρουσιαζόταν ως εκ θαύματος, αφού πρώτα το δάμαζε και το νικούσε.
Ιερή τετράδα (Ερμητισμός): ο Χριστιανισμός την υποκατέστησε με τριάδα.
Ζώα με κέρατα: Αποκάλυψη. Φίδι (αρχ. Δράκων) με κέρατα: λατινική αλχημεία XVI quadricornutus serpens (τετρακέρατος όφις), σύμβολο του Ερμή.
Στην περίπτωση μιας πολύ ξαφνικής αλλαγής, συχνά μέσα στο ασυνείδητο δρούσε από παλιά ένα αρχέτυπο, ρυθμίζοντας επιδέξια τις συνθήκες που θα φερναν την κρίση.
Το ασυνείδητο φαίνεται πως είναι ικανό να παρατηρεί τα γεγονότα, και να εξάγει συμπεράσματα, όπως ακριβώς και η συνείδηση.

Μπορεί μάλιστα να μεταχειρίζεται ορισμένα γεγονότα, και να προλαβαίνει τα πιθανά τους αποτελέσματα, ακριβώς επιεδή δεν τα έχουμε συνειδητοποιήσει.

*

*

*

Η λογική ανάλυση είναι προνόμιο της συνείδησης. Το όνειρο είναι πιο ποιητικό (π.χ. σώμα=σπίτι).
Gotham
Τα ατομικά συμπλέγματα, αντίθετα με τα αρχέτυπα, τα θεωρούμε σαν αντισταθμιστική επανόρθωση θέσεων που γεννιούνται από μια μονόπλευρη, ή διαστρεβλωμένη, δίχως ηθική απόχρωση συνείδηση.
Μύθοι με θρησκευτικό χαρακτήρα: θεραπευτικοί για τα βάσανα και τις ανησυχίες της ανθρωπότητας (πείνα, αρρώστια, θάνατος κλπ).
Ήρωας: πανίσχυρος/θεάνθρωπος: εξαιρούν άτομο ταυτίζοντάς το με αυτόν με τη λατρεία (χοροί, ύμνοι, προσευχές, θυσίες, κείμενα).
Ο κοινός άνθρωπος μπορεί να λυτρωθεί απ' τη αδυναμία και την αθλιότητά του -> υπεράνθρωπος. Θα βάλει ρυθμό στη ζωή του με την πίστη, ακόμα και τόνος θα δοθεί σε μια ολόκληρη κοινωνία.
Ο σύγχρονος βασίζει την πίστη του στο τίμημα μιας σημαντικής απουσίας ενδοσκόπησης.
Οι θεοί και οι δαίμονές του άλλαξαν όνομα. Τον παρενοχλούν με την ανησυχία, αόριστους φόβους, ψυχικά σύνδρομα, ακόρεστη ανάγκη για χάπια, οινόπνευμα, καπνό, φαγητό, νευρώσεις.

Η ψυχή του ανθρώπου
Αποκοπή ενστίκτου-συνείδησης -> εμφανίσεις πλαγίως: ανεξήγητες διαθέσεις και συγκινήσεις
Ο σύγχρονος άνθρωπος κρύβει απ' τα ίδια του τα μάτια αυτό το διχασμό του είναι του, με τη βοήθεια ενός συστήματος "στεγανών". Ορισμένες πλευρές της εξωτερικής του ζωής και της και της συμπεριφοράς του διατηρούνται σε ξεχωριστά "συρτάρια", και ποτέ δεν έρχονται αντιμέτωπα μεταξύ τους.
Σε συλλογικό επίπεδο: πρέπει να εξετάζουμε με τη μεγαλύτερη προσοχή ό,τι κάνουμε, επειδή σήμερα η ανθρωπότητα απειλείται από θανάσιμους κινδύνους, που η ίδια δημιούργησε, κι ωστόσο διαφεύγουν όλο και περισσότερο από τον έλεγχό μας.
Ο κόσμος είναι διχασμένος, σαν ένας νευρωτικός, π.χ. τείχος Βερολίνου*
Αυτό φανερώνει σε ανησυχητικό βαθμό την ψυχολογική σύγχυση της εποχής μας.

"Η λέξη σκιά έχει δύο έννοιες: άλλοτε διαγράφει το σκοτεινό ψυχισμό, άλλοτε το σύνολο των ελαττωμάτων του εγώ". -Δόκτορ Ρολάν Καέν

* -> αίσθημα ανημπόριας. Οι δυσκολίες μας προκύπτουν από ηθικά προβλήματα, ο ανταγωνισμός είναι δίκοπο μαχαίρι, τα ηθικά και πνευματικά φάρμακα θα ήταν πιο αποτελεσματικά (-> ψυχική ανοσία σε μίασμα).

Αν μπορούσαμε να δούμε τη ζοφερή πλευρά της φύσης μας, θα είχαμε ανοσοποιηθεί απέναντι σε κάθε ηθικό και πνευματικό μίασμα, τώρα όμως κάνουμε τα ίδια "μ' εκείνους" (τους αντιπάλους).
Κομμουνιστικό όνειρο: ο αρχετυπικός παράδεισος.

Πραγματική ζωή: σύνολο αντιθέτων, συνεπώς πεδίο μάχης.
Αυτή η σύγκρουση στο εσωτερικό του ανθρώπου, οδήγησε τους χριστιανούς στην ελπίδα ενός σύντομου τέλους του κόσμου,
και τους Βουδιστές να καταργήσουν κάθε επίγειο πόθο (θα ισοδυναμούσε με αυτοκτονία, χωρίς τις ιδιότυπες απόψεις των θρησκειών που μετατρέπουν μερικώς τη ριζική άρνηση για τον κόσμο).
Η καθολική Εκκλησία ασχολείται ακόμα με την cura animarum (ευδαιμονία της ψυχής) -> λιγότερα ψυχολογικά
Ο άνθρωπος μπορεί ν' αντέξει σε απίστευτες δοκιμασίες αν πιστεύει πως έχουν κάποιο νόημα. Μα καταρρέει όταν στις δυστυχίες του χρειαστεί να προστεθεί και η συμμετοχή του σε "μια ιστορία που διηγείται ένας ηλίθιος".

Τα σύμβολα και οι κάθε λογής δοξασίες δίνουν στη ζωή ένα νόημα (διάσταση, σκοπός, πληρότητα) ~~> ο άνθρωπος υψώνεται πάνω απ' τον μηχανισμό που τον εξαναγκάζει να κερδίζει και να ξοδεύει.
Μοίρα σημερινού ανθρώπου: ξέρει πως είναι (και θα παραμείνει) κάτι λιγότερο απ' το τίποτα, πως η ζωή του δεν έχει κανένα πνευματικό νόημα.

Η ερμηνεία ονείρων/συμβόλων απαιτεί φαντασία και κατακτιέται με πείρα, όχι με μηχανιστικά συστήματα.

"Μπορεί ν' ακολουθήσουμε όλους τους κανόνες που δικαιολογούνται θεωρητικά, κι όμως να μπερδευτούμε μέσα στους πιο απίθανους παραλογισμούς, επειδή απλώς δεν προσέξαμε μια φαινομενικά ασήμαντη λεπτομέρεια, αυτήν που θα καταλάβαινε αμέσως ένα κοφτερό μυαλό. Ωστόσο, ακόμη κι ένας έξυπνος άνθρωπος, είναι δυνατό να παραπλανηθεί από έλλειψη διαίσθησης ή ευαισθησίας".

Η ρουτίνα μπορεί να είναι βολική και χρήσιμη όσο μένουμε στην επιφάνεια των πραγμάτων. Απ' τη στιγμή όμως που θίγουμε σημαντικά προβλήματα, η ζωή είναι αυτή που κατευθύνει το παιχνίδι.

Μπορεί η ευτυχής διαισθητική έμπνευση να είναι υποκειμενικά πειστική, αλλά διατρέχουμε τον κίνδυνο να μας οδηγήσει σ' ένα παραπλανητικό συναίσθημα ασφάλειας. Μπορεί, για παράδειγμα να ωθήσει τον αναλυτή και τον ονειρευτή να συνεχίσουν τον ευχάριστο κι εύκολο δρόμο των σχέσεών τους ώσπου να βουλιάξουν κι οι δύο σ' ένα είδος αμοιβαίου ονείρου.

Ίσως τα τέρατα από τις σύγχρονες ταινίες τρόμου να μην είναι τίποτα άλλο από παραμορφωμένες απεικονίσεις αρχέτυπων, που αρνούνται να μείνουν περισσότερο στο σκοτάδι. (αρχαϊκά μυθολογικά όντα)

Ο ρόλος των συμβόλων
Φυσικά σύμβολα: αρχέτυπα
Πνευματικά σύμβολα: <<αιώνιες αλήθειες>>, συνειδητά επεξεργασμένα. Στις περιπτώσεις που αγνοούνται ή απωθούνται συστηματικά, η ειδική τους δύναμη χάνεται μέσα στο ασυνείδητο με ανυπολόγιστες επιπτώσεις. Γιατί, η ψυχική ενέργεια που φαινόταν έτσι χαμένη, χρησιμεύει στην πραγματικότητα για ν' αφυπνίζει, ή να επιτείνει ό,τι δεσπόζει στο ασυνείδητο, τάσεις που ίσως ποτέ μέχρι τώρα δεν είχαν δυνατότητα να εκφραστούν.

Από τις αρχές του αιώνα, ο κόσμος μας προσβλήθηκε από σχιζοφρένεια. 

Ιθαγενείς σε πλήρη παρακμή, από τη στιγμή που έχασαν τις θρησκευτικές τους δοξασίες απ' την επαφή τους με τον πολιτισμό. "Ορθολογισμός": -> παραζάλη, διάσπαση, στο έλεος αυτού του υπόγειου ψυχόκοσμου. Τίποτα πια μπρος στα μάτια μας δεν είναι ιερό, μυστήριο. Ό,τι κάποτε αποτελούσε <<το πνεύμα>>, σήμερα ταυτίζεται με τη νόηση. Ο άνθρωπος νιώθει έρημος μέσα στον κόσμο, επειδή δεν συμμετέχει στη φύση, κι επειδή έχει χάσει την ασυνείδητη συγκινησιακή του μέθεξη στα φαινόμενά της.
Η βροντή δεν είναι πια η οργισμένη φωνή κάποιου θεού, μήτε η αστραπή το εκδικητικό του βέλος. Στο ποτάμι δεν καταφεύγουν πια πνεύματα, το δέντρο δεν είναι πια πηγή ζωής ενός ανθρώπου, και τα σπήλαια δεν κατοικούνται πια από δαίμονες. Οι πέτρες, τα φυτά τα ζώα, δε μιλούν πια στον άνθρωπο, κι ο άνθρωπος δεν τους απευθύνεται πια με την βεβαιότητα πως τον ακούν. Η επαφή του με τη φύση διακόπηκε και, μαζί της, χάθηκε η βαθιά συναισθηματική δύναμη που απελευθέρωναν οι συμβολικές του σχέσεις.

Τα λόγια, όταν δεν ξέρουμε τι αντιπροσωπεύουν, καταντούν κούφια. Άδεια και χωρίς αξία. Δεν ζωντανεύουν παρά μόνο αν προσπαθήσουμε να καταλάβουμε τη θεία υπόστασή τους, δηλαδή τη σχέση τους με το άτομο. Δεν αρκεί η παρατήρηση.
Η αίσθηση απώλειας των αναμνήσεων της παιδικότητας, είναι ουσιαστικά σύμπτωμα της απώλειας της πρωτόγονης ψυχής. Εκ νέου ανάμνηση (όνειρα): επίταση ζωής και ευδαιμονίας.

Οι συνειδητές σκέψεις του παιδιού είναι σπάνιες και απλές.

Αλλόκοτα μυθολογικά κομμάτια, μυστηριακά και θεϊκά, που ξαναεμφανίζονται στην ώριμη ηλικία, μπορεί να προκαλέσουν βαθιές ψυχολογικές διαταραχές ή ως εκ θαύματος θεραπείες. Μπορεί να δώσει νόημα στην ύπαρξη, να εμπλουτίσει τη ζωή, να δημιουργήσει έναν ευρύτερο ορίζοντα, να πλατύνει το πεδίο της συνείδησης.
Τα σύμβολα δεν είναι παρά φυσικές προσπάθειες να συμβιβαστούν και να συνενωθούν τ' αντίθετα μέσα στην ψυχή.
Απ' τη στιγμή κατάργησης της θεϊκής τους φύσης, αρχίζει μια ατέλειωτη διαδικασία υποκατάστασης, γλιστράμε αθέλητα απ' το ένα αρχέτυπο στο άλλο κι όλα παίρνουν όλες τις σημασίες.

Η θεραπεία του διχασμού
Η ευφυία του ανθρώπου παρουσιάζει μια ανησυχητική τάση να εφευρίσκει όλο και περισσότερο επικίνδυνα πράγματα, που καταντούν κάθε μέρα και περισσότερο δραστικά όργανα ομαδικής αυτοκτονίας.

Υπερπληθυσμός: αργά αλλά σίγουρα, οδεύουμε προς τον αφανισμό.
Δεν πάψαμε ούτε στιγμή να θεωρούμε φυσικό το ν' αγωνίζονται οι άνθρωποι ποιος θα επιβάλλει πάνω στον άλλο την ανωτερότητά του.

Χρειάζονται ατομικότητες του ασυνειδήτου: Όπως ακριβώς η κάθε αλλαγή πρέπει ν' αρχίζει από κάπου, το μοναχικό άτομο είν' αυτό που θα την εμπνευστεί και θα την πραγματοποιήσει. Τούτη η αλλαγή δεν μπορεί να 'ρθει παρά μόνο αν ριζώσει μέσα στο άτομο, και το σπέρμα της μπορεί να βρίσκεται στον οποιοδήποτε από εμάς. Θάξιζε ίσως τον κόπο να αναρωτηθεί ο καθένας ξεχωριστά μήπως το ασυνείδητό του δε θα ξερε άραγε κάτι που θα' ταν χρήσιμο σε όλους.



Τρίτη 22 Μαρτίου 2016

Carl Jung: O An8rwpos kai ta Symvola tou 2

Η ανάλυση των ονείρων

Σήμα -> κάτι λιγότερο απ' την ιδέα που αντιπροσωπεύει
Σύμβολο -> ευρύτερο περιεχόμενο απ' αυτό που άμεσα και φανερά εννοεί. Προϊόν φυσικό και αυθόρμητο, υποβάλλει κάτι άγνωστο ακόμα. Δεν μπορεί να δημιουργηθεί προσχεδιασμένα. Σημαντικότερα είναι τα ομαδικά.

Στα όνειρα, τα σύμβολα εμφανίζονται αυθόρμητα, επειδή το όνειρο είναι γεγονός και όχι επινόηση.
Συχνά, άψυχα + ασυνείδητο = σύμβολα.
π.χ. ρολόι που σταματάει τη στιγμή θανάτου του κυρίου του, ή τότε καθρέφτης σπάει /πίνακας πέφτει.
Σπασίματα πραγμάτων, σε σπίτι όπου ο ένοικος περνά συναισθηματική κρίση.

Θρησκευτικές εικόνες: τόσο παρελθοντικές, ώστε μοιάζουν να προέρχονται από την αρχέγονη δημιουργική φαντασία.


Έχει μεγάλη θεραπευτική σημασία να πιάνουμε το ιδιαίτερο μήνυμα του ονείρου, τη συνεισφορά του ασυνειδήτου στη συνείδηση.
Ανάλυση ονείρων: μια διαλεκτική ανταλλαγή ανάμεσα σε δύο ανθρώπους, παρά μια τεχνική συγκεκριμένη.

Γιουνγκ: "αρνήθηκα να εφαρμόσω την ύπνωση, γιατί η διαδικασία της θεραπείας ήθελα να ξεπηδήσει από την προσωπικότητα του ασθενή και όχι από τις δικές μου υποβολές με αμφίβολο και παροδικό αποτέλεσμα".


Το πρόβλημα των τύπων
Μια συζήτηση αρκεί για να συγχωνευθούν εντελώς δύο προσωπικότητες.
Μπορούμε να αποφανθούμε αντικειμενικά μόνο αν συγκρίνουμε με τους κανόνες του εξεταζομένου.
Είναι σπάνιο να εξασφαλίσουμε μια γενική ομοφωνία απ' τη στιγμή που βγούμε από τo χώρο των ενστίκτων.
Σημαντική είναι η συμφωνία και η διαφωνία. Η ψυχολογία βασίζεται στην ισορροπία των αντιθέσεων, συνεπώς καμια γνώμη δε μπορεί να θεωρηθεί οριστική αν δεν εκτιμήσουμε το αντίθετό της.
Κάποιος μπορεί να είναι εσωστρεφής σε κάτι (ασκητής) και εξωστρεφής σε κάτι άλλο (πολιτικός).

Αν δύο άνθρωποι ανήκουν στον ίδιο τύπο προσωπικότητας, θα μπορούν να συνεργαστούν αρμονικά για πολύ καιρό. Σύγκρουση θα προκύψει αν δεν ληφθεί υπόψη ο τύπος της προσωπικότητας, ή αν είναι πεπεισμένοι πως ο δικός τους είναι ο μόνος σωστός.

Κάποιοι ζουν σάμπως η κατάστασή τους της στιγμής να ήταν τελεσίδικη, δίχως δυνατότητα εναλλαγής, ή σαν ο κόσμος κι η ψυχή να ήταν πράγματα στατικά, όπου θα έπρεπε να παραμείνουν για 
πάντα.
Μοιάζουν στερημένοι από κάθε φαντασία, και εξαρτιούνται αποκλειστικά από τα αισθητηριακά ερεθίσματα. Η τύχη και το ενδεχόμενο απουσιάζουν απ' τον κόσμο τους, και στο "σήμερά" τους δεν υπάρχει πραγματικό αύριο. Το μέλλον δεν ήταν παρά μια επανάληψη του παρελθόντος.

Αίσθημα: εντεταλμένο, ορθολογικό (συγκίνηση: το κάτι ευχάριστο/δυσάρεστο)
Σκέψη: τι υπάρχει
Διαίσθηση: α-λογική, αυθόρμητη, αθέλητη: από πού προέρχεται, πού τείνει
Αίσθηση: α-λογική εφόσον προέρχεται από από φυσικές και όχι πνευματικές αιτίες: κάτι υπάρχει.
Υπάρχουν επίσης: βούληση, ιδιοσυγκρασία, φαντασία, μνήμη
Για να καταλάβουμε το όνειρο του άλλου, πρέπει να θυσιάζουμε τις δικές μας προτιμήσεις και προκαταλήψεις, με ηθική προσπάθεια. Η αντίσταση του ασθενή σε μια ερμηνεία, δείχνει πως δεν καταλαβαίνει ακόμα, ή ότι η ερμηνεία δεν είναι αρμόζουσα.


Αδελφός αλκοολικός: ενοχλητική, αντισταθμιστική της δυστυχίας αυτής, υπεροψία

Μπορεί να αγνοούμε, ν' απορρίπτουμε και να παραγνωρίσουμε τις θετικές μας πλευρές, και να τις επισκιάζουμε με τις άσχημες.
Τα όνειρα διαθέτουν ένα βασανιστικό τρόπο ν' αποφεύγουν να δίνουν οποιαδήποτε σαφή πληροφορία, ή να παρακάμπτουν το κρίσιμο σημείο.

Όπως στην κούραση, τον πυρετό, το πιοτό, οι εικόνες και οι ιδέες είναι λιγότερο έντονες, ξεκάθαρες, λογικές, συναφείς και βρίσκονται σε πιο ρευστές αναλογίες.
Υπάρχουν επίσης οι διαισθήσεις και οι παρορμήσεις.
Αν το ασυνείδητο περιέχει πράγματα που κανονικά θα έπρεπε να είναι συνειδητά (αλλά απωθήθηκαν), η λειτουργία του παραμορφώνεται και διαταράσσεται.

Αν ξεκινήσουμε δίνοντας στον ασθενή ένα θετικό στοιχείο, θα είναι ευκολότερη η πρόσβαση στις επικίνδυνες αποκαλύψεις και ανεπάρκειες. Αν πρόκειται για περίπτωση κατωτερότητας, είναι λάθος να τον καταθλίψουμε ακόμα περισσότερο κάνοντάς τον να νιώθει πως είναι μωρός, γελοίος ή ανώμαλος. Αντισταθμιστικά: ηρωϊκά όνειρα.

Κάποιος ασθενής, μάλιστα, χρειάστηκε δέκα χρόνια αργής θεραπείας γιατί ένα σοκ θα τον αποσπούσε από τον αναλυτή του, και αυτό που τον εξουθένωνε θα τον είχε χρεωκοπήσει ηθικά.

Η σχιζοφρένεια, συχνά, παίρνει τη μορφή παραληρήματος μεγαλομανίας.

Αρχέτυπα: περιεχόμενο από το ασυνείδητο του σύγχρονου ανθρώπου, που μοιάζουν με τα παράγωγα του πνεύματος του πρωτόγονου.


Πρέπει να μαθαίνουμε την ιδιαίτερη γλώσσα του κάθε ατόμου.